Laat de wolf niet nog een keer uitsterven in Nederland

De vaderlandse rentree van de wolf is de kroon op het werk van natuurbehoud, dus laat hem dan ook leven, betoogt Joep van Mierlo (gepubliceerd in De Volkskrant 30 Mei 2019)

Omroep Gelderland meldde het grote nieuws zondag 19 mei: in Nederland had zich voor het eerst weer een wolvenpaar gevestigd, het duo was gespot op de Veluwe. Vreugdekreten klonken aan de ene kant, maar bij het IFAW (het International Fund for Animal Welfare) bestaat de vrees dat een ander deel van Nederland minder enthousiast is en ernaar gaat handelen.

Kijkend naar de emoties die de ­terugkeer van dit dier in Nederland oproept, is het gemakkelijk te begrijpen waarom deze diersoort 140 jaar geleden uit onze natuur verdween. We moeten daarom alles op alles zetten om te voorkomen dat die ongelukkige geschiedenis zich herhaalt.

Al decennialang voert Nederland natuurbeleid waarvan iedereen kon weten dat het zou leiden tot de terugkeer van de wolf. In twintig, dertig jaar tijd werden honderden miljoenen uitgegeven aan bijvoorbeeld ­Natura 2000, de Flora- en Faunawet en de lijst met beschermde diersoorten. Inspanningen op het gebied van wetgeving, uitvoering, handhaving en de aanleg van ecoducten betalen zich nu uit in de terugkeer van de wolf.

Paniek

Misschien hebben boeren en buitenlui al die tijd gedacht dat het niet zo’n vaart zou lopen. Nu het zover is, slaat de paniek toe en klinkt de oproep om weer op wolven te gaan schieten, net als in Duitsland.

Schieten op wolven is pure kapitaalvernietiging. De wolf verrijkt onze ecosystemen en bevordert de ­biodiversiteit die toch al zo bedreigd wordt. Hoe dat werkt?

Wolven jagen op reeën, herten en zwijnen. De kadavers die ze laten liggen vormen de ­basis voor de zogeheten ‘kadaverfauna’. Ze zijn de voedingsbron voor kleine en ook grotere aaseters, variërend van kevers en ­vlinders, dassen en steenmarters tot vogels als de zwarte wouw en wellicht zelfs de vale gier. Dit hele systeem zorgt met de verspreiding van hun uitwerpselen voor het herstel van de mineralenkringloop die nu in veel Nederlandse natuurgebieden verstoord is. De wolf vervult de sleutelrol voor het herstel van deze kringloop.

Kroon

Wij beschouwen de terugkeer van de wolf als de kroon op het werk van jarenlang natuurbeleid. IFAW ziet ook de schaduwkant ervan, die vooral wordt ervaren door schapenhouders. Reizen maakt hongerig: een wolf op doortocht houdt van een snelle, onbeschermde snack. Op die manier werden in ons land vorig jaar ongeveer 170 schapen gedood. Is dat veel? We weten dat loslopende honden in ons land vorig jaar de doodsoorzaak waren van naar schatting 1.600 schapen, bijna tien keer zoveel.

We begrijpen de emoties die gedode schapen losmaken, want ook boeren houden van hun dieren en willen goed voor hen zorgen. Schapen zijn voor veel boeren bovendien (een deel van) hun broodwinning.

Toch willen we ons niet door de emoties laten leiden. We moeten het doden van schapen voorkomen of beperken en daarmee de wolf tegen zichzelf beschermen. Dat is heel goed mogelijk tegen relatief kleine investeringen.

Oplossingen

Er bestaan oplossingen die bewezen effectief zijn, om wolven bij schapen weg te houden. Zo laten wolven zich met simpele stroomnetten gemakkelijk tegenhouden en wordt op deze manier het contact tussen schapen en wolven tot een minimum ­beperkt.

Er zijn in Duitsland gebieden waar wolvenroedels leven, waar veel met dit soort stroomhekken en -netten wordt gewerkt en geen of nauwelijks aanvallen op schapen worden gemeld. Natuurlijk gaat het ook wel eens mis, want een airbag in de auto geeft ook niet de garantie dat je elke botsing overleeft. Wolvennetten zijn relatief goedkoop: voor grofweg 2 miljoen euro kun je voldoende stroomhekken en -netten kopen voor het hele oostelijke deel van ons land. Dat is een schijntje vergeleken met de enorme investeringen in natuur- en milieubeleid van de afgelopen dertig jaar. Met die netten, of een inzet van andere oplossingen, kunnen boeren en natuurliefhebbers samen zorgen voor veiligheid van schapen én de wolven. Als we dit niet doen, dan gaat de wolf in ons land opnieuw zijn ­ondergang tegemoet.

Joep van Mierlo is directeur Europa /Nederland International Fund for Animal s Welfare (IFAW).

Nalaten

Neem een gift op in je testament en help ons dieren in de toekomst te beschermen.
Klik hier voor meer informatie!