Mijnbouwbedrijven spreken zich samen uit tegen bedreigingen van sociale leiders

Mijnbouwbedrijven Prodeco, Drummond, Cerrejón en CNR hebben gezamenlijk afkeurend gereageerd op de doodsbedreigingen tegen Colombiaanse sociale leiders. De leiders ontvingen deze doodsbedreigingen kort na een ontmoeting met Nederlandse Kamerleden over de mensenrechtensituatie in de mijnbouwregio Cesar. PAX is blij met de reactie van de mijnbouwbedrijven. PAX-programmaleider Joris van de Sandt: “We vragen de bedrijven om een directe dialoog te starten met de slachtoffers over het gewelddadige verleden en over een vreedzame toekomst.”

Terwijl de bedreigde sociale leiders nog steeds wachten op veiligheidsgaranties van de overheid, hebben de mijnbedrijven snel gehandeld door een gezamenlijke verklaring af te geven die ook in de lokale krant is gepubliceerd. Daarin wijzen ze de bedreigingen af en doen ze een beroep op de autoriteiten om de bedreigingen te onderzoeken en de daders te berechten. De mijnbouwbedrijven: “We erkennen het belangrijke werk van sociale leiders in Colombia bij de opbouw van vrede.”
De mijnbouwbedrijven waren niet de enigen die snel handelden. Hun belangrijkste klanten, Europese energiebedrijven zoals Uniper, RWE, Vattenfall en Engie, gebruikten hun invloed en publiceerden ook een gezamenlijke verklaring.

‘Bescherming garanderen’

Van de Sandt: “We hebben aangedrongen op adequate reacties en het is goed om te zien dat bedrijven hun invloed daadwerkelijk gebruiken. Het is nu aan de Colombiaanse autoriteiten om de bescherming van de sociale leiders te garanderen, de mensen die de bedreigingen hebben gemaakt te arresteren en te vervolgen en de structuren te onderzoeken die hen ondersteunen.”

Gewelddadig verleden

Het mijngebied van Cesar heeft een gewelddadig verleden. De sociale leiders die de bedreiging hebben ontvangen komen op voor arbeidsrechten en slachtoffers van paramilitair geweld. Tussen 1996 en 2006 werden duizenden mensen gedood en 55.000 boeren van hun land verdreven. De mijnbouwbedrijven hebben hun activiteiten in dezelfde periode opgezet. Europese energiebedrijven kopen grote hoeveelheden steenkool uit Cesar en zijn de belangrijkste afnemers van mijnbouwbedrijven die in deze regio actief zijn.

Verlammend effect

De doodsbedreigingen stonden in een pamflet dat werd gepubliceerd door een neo-paramilitaire groep genaamd ‘Aguilas Negras’ (Zwarte Adelaars), die beweert te opereren in het belang van bedrijven. Ze passen in Colombia in een uiterst verontrustend patroon: meer dan 500 sociale leiders zijn al vermoord sinds de ondertekening van het vredesakkoord met de FARC in november 2016. In Cesar en andere delen van Colombia hebben zowel de herinnering aan geweld als het huidige klimaat van onzekerheid een verlammend effect op kritische sociale leiders, journalisten en mensenrechtenverdedigers.

Het oplossen van de veiligheidscrisis

De unanieme en duidelijke reactie op de bedreigingen door de mijnbouwbedrijven is een goede eerste stap om de cyclus van geweld in Cesar te doorbreken. De reactie kwam in het kader van de initiatieven door de Colombiaanse organisatie CREER over het beschermen van sociale leiders en toont aan dat mijnbouwbedrijven hun invloed op een positieve manier kunnen gebruiken. Een volgende stap zou zijn om de Colombiaanse autoriteiten ertoe aan te zetten eindelijk een speciale onderzoekseenheid te activeren om neo-paramilitaire groepen en hun ondersteunende structuren te onderzoeken en te bestrijden, zoals beloofd in de vredesakkoorden.
Om de cyclus van geweld te doorbreken is het belangrijk om het gewelddadige verleden in de mijnbouwregio te adresseren. Verschillende Europese energiebedrijven hebben een beroep gedaan op mijnbouwbedrijven om een directe dialoog te starten met de slachtoffers van mensenrechtenschendingen.

Directe dialoog

Van de Sandt: “We zijn blij met de reactie van de mijnbouwbedrijven op de recente bedreigingen en hopen dat ze daarop zullen reageren door toezicht te houden op de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de bescherming van de mensen. We vragen ze om de uitnodiging van de slachtoffers te accepteren om een directe dialoog te starten. Het helen van de wonden is een vereiste voor het opbouwen van duurzame vrede en veiligheid in Colombia. Cesar moet het voorbeeld stellen dat anderen kunnen volgen.”