Door de tweede lockdown zijn vrijwel alle activiteiten voor hen gestopt en kunnen veel kinderen geen online onderwijs volgen. ‘Dit zijn hele kwetsbare kinderen die in de strijd tegen corona uit beeld dreigen te raken, terwijl ze juist nu extra aandacht nodig hebben,’ zegt Esther Zielhuis, coördinator van Kind in azc. Morgen wordt een motie over het onderwerp behandeld in de Tweede Kamer.
Om een idee te krijgen hoe kinderen in azc’s worden geraakt door het coronabeleid, is een online vragenlijst uitgezet. Hierop reageerden 46 respondenten; medewerkers van zowel het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) als leerkrachten op nieuwkomerscholen, scholen die onderwijs geven aan kinderen uit azc’s. Hiervan geeft een ruime meerderheid (52 procent) aan dat door slechte wifi in het azc het voor deze kinderen onmogelijk is om online lessen te volgen of schoolwerk te maken. Ook zegt bijna de helft (43 procent) dat er geen laptops of tablets voor digitaal onderwijs aanwezig zijn.
Behalve problemen rond onderwijs, geeft de steekproef een somber beeld van de impact van de coronamaatregelen op deze kwetsbare kinderen. Door het wegvallen van school en andere activiteiten verliezen ze hun sociale contacten wat zorgt voor vereenzaming en isolatie. Ook nemen stress en neerslachtigheid toe omdat hun toekomst nog onzekerder is dan voor corona en ze weinig begrijpen van de coronamaatregelen. Dat komt ook door hun taalachterstand, die door het uitblijven van onderwijs alleen maar verergert.
Waar tijdens de eerste lockdown al signalen waren dat kinderen in azc’s uit beeld raakten, is de angst hiervoor inmiddels nog groter, zo blijkt uit de steekproef. De toegenomen stress van ouders, verveling, gebrek aan privacy en de hele dag met het gezin in een kleine ruimte opgesloten zitten, zorgt ervoor dat de situatie voor kinderen onveilig wordt. Organisaties die deze signalen normaal gesproken kunnen opvangen, hebben door de coronamaatregelen minder toegang tot deze gezinnen. Problemen binnen het gezin komen minder snel aan het licht omdat er nauwelijks contact is met de buitenwereld.
De Werkgroep Kind in azc wil dat de overheid en het COA hun verantwoordelijkheid nemen om alle asielzoekerscentra structureel van goed werkende wifiverbindingen te voorzien, voor nu en in de toekomst. ‘De staatssecretaris belooft al sinds april vorig jaar beterschap, maar ondertussen worden deze kinderen gewoon aan hun lot overgelaten,’ zegt Zielhuis. Ook roept de Werkgroep het kabinet op te zorgen voor voldoende apparaten om online onderwijs te kunnen volgen en meer begeleiding en aandacht te creëren voor kwetsbare kinderen. ‘Deze kinderen hebben al zoveel meegemaakt, in het land van herkomst en gedurende hun vlucht, het minste wat je kunt doen is ervoor zorgen dat ze tijdens en na de lockdown toegang hebben tot onderwijs en goede begeleiding. Wegkijken is geen optie meer,’ aldus Zielhuis.
De Werkgroep Kind in azc is een samenwerkingsverband tussen UNICEF Nederland, War Child, Save the Children, Defence for Children, VluchtelingenWerk Nederland en Stichting de Vrolijkheid. De Werkgroep is in 2010 opgericht en zet zich in voor de rechten van kinderen in asielzoekerscentra en voor het verbeteren van hun situatie.