Wat kan je doen als toerist, als je tijdens je vakantie in Zuid- of Oost-Europa zwerfdieren tegenkomt?

Veel zwerfdieren in die landen kunnen alleen overleven, omdat toeristen hen hapjes geven, bijv. als restanten van het ontbijt of avondeten van hun hotel of restaurant. Velen willen zelfs graag een gevonden ziek of aanhankelijk dier meenemen naar huis. Hieronder wat vragen en antwoorden om zo goed mogelijk de zwerfdieren te kunnen helpen.

1. Heeft dit zwerfdier mijn hulp nodig?
In principe heeft elk zwerfdier hulp nodig, maar op verschillende manieren. Volwassen en bijna volwassen zwerfhonden die voor zichzelf kunnen zorgen, bedelen vaak wel, maar zijn ook in staat om ook op andere manieren aan voedsel te komen. In het toeristenseizoen kunnen ze aansterken, want in de wintermaanden hoeven ze vrijwel niets te verwachten van de locale inwoners. De zwerfhonden en -katten vinden hun voedsel meestal op vuilnishopen en in containers, zij hebben een sterke maag. Bijna alles wat wij eten, eten zwerfhonden ook. Katten zijn wat kieskeuriger.

Er zijn enkele dingen die ook zwerfdieren absoluut NIET moeten krijgen:

• Gekookte of gegrilde bonen (de honden kunnen deze niet verteren, dit kan leiden tot maag– en darmproblemen die uiteindelijk hun dood kan betekenen)
• Uien (die zijn giftig voor honden)
• Chocolade (voor geen enkel dier goed)
• Sterk gekruid en pikant voedsel

Hoteleigenaren vinden in het algemeen het voeren van zwerfdieren bij hun hotel niet goed. Het is beter een plek te vinden op enig afstand van het hotel om de dieren te voeren. Een onafhankelijke zwerfhond heeft eigenlijk niet meer hulp nodig dan dat. Ze leiden hun eigen leven en hun enige probleem is om aan voedsel te komen. De meeste zwerfdieren in dergelijke landen – behalve als zij pardoes op straat werden gezet uit een woonhuis – zijn gewend aan een hard straatleven en kunnen zich meestal redelijk staande houden. Deze dieren kunnen het beste geholpen worden met een castratie of sterilisatie. Daarmee vervalt voor de teefjes en poezen een zware last om niet doorlopend voor pups of kittens te moeten zorgen. Je kunt hiervoor zelf met een dier naar een locale dierenarts gaan, maar ook locale dierenwelzijnorganisaties ondersteunen, die dit systematisch willen doen. Ook als je een dier vindt dat ziek of gewond is, breng het dan naar een locale dierenarts. Die zal het dier dan even goed checken en kan het meteen een vaccinatie geven tegen vervelende ziektes. En ja…. graag wel zelf betalen…

2. Wat te doen met pups en kittens?
Het probleem van zeer jonge zwerfdieren in Zuid- en Oost-Europa is heel groot. De enige manier om dit te voorkomen is het organiseren van sterilisatie-projecten op grote schaal. Toeristen die kittens of puppy’s vinden zijn altijd geraakt door de lieve babydiertjes en nemen er zo nu en dan één mee zelfs in hun handbagage om het te redden. Dit lijkt een nobel gebaar, maar is niet echt de oplossing van het zwerfdierenprobleem. Als je een zwerfdier wilt adopteren, doe dat dan thuisgekomen in Nederland of België, via een goede dierenstichting (bijv. stichting AAI of ALAS). Bij deze en enkele andere stichtingen wordt dit zeer serieus behandeld, met minder risico op problemen. Check wel of de stichting met een gedeelte van de adoptiegelden in de desbetreffende landen ook ter plaatse sterilisatieprojecten ondersteunt. Neem nooit een puppy of kitten weg van zijn zogende moeder, zelfs als het lijkt dat het al kan staan en lekker aan het rondhuppelen is. Melk van de zogende moeder is meestal de enige manier voor de puppy’s en kittens om weerstand op te bouwen tegen de vele ziekten die heersen in dergelijke landen. Als je onbewaakte puppy’s of kittens aantreft, pak ze dan niet direct op, om mee naar je hotel of appartement te nemen. Wacht beter een paar uur om te kijken of de moeder niet gewoon terugkeert. Locale asielen hebben meestal niet de mogelijkheid om (gezonde) puppy’s of kittens op te nemen omdat men vaak niet de middelen heeft om dat te doen. Bovendien adviseren wij om heel terughoudend te zijn met staats-asielen. Daar is meestal zo weinig respect voor dieren, dat een zwerfdier in dat geval altijd beter af is met gewoon bedelend op straat te verblijven… Puppy’s en kittens die door mensen weggegooid zijn om te sterven vind je vooral gedumpt in afvalcontainers, dozen, plastic tassen en op vuilnishopen. Deze puppy’s en kittens zijn wel afhankelijk van hulp.

Geef ze geen melk
Als ze nog zo klein zijn dat ze met de fles gevoed moeten worden, probeer dan professionele mensen te vinden die dit kunnen doen. Maar geef dan uiteraard ook geld, om de verzorging ook op langere tijd te kunnen blijven doen. Oudere puppy’s en kittens kunnen gevoerd worden met gepureerd blikvoer. Als ze tanden hebben dan kunnen ze alles eten wat elke volwassen hond ook eet. Blikvoer voor dieren is bijna in elke supermarkt voor toeristen te verkrijgen. Neem nooit op eigen initiatief een dier mee naar Nederland zonder dat het dier de juiste vaccinaties en papieren heeft en door een dierenarts ter plaatse is onderzocht. Hou er rekening mee dat het grootste deel van de gevonden puppy’s en kittens zonder moeder het niet zullen overleven, ondanks alle zorg gegeven door jouzelf of door medewerkers van een locale dierenwelzijnsorganisatie. Een tekort aan voeding, moedermelk en warmte maken de pups en kittens zwak en ze hebben nog geen weerstand tegen ziekten. Deze zeer jonge pups en kittens zijn er niet mee geholpen als ze mee worden genomen naar het buitenland. Bovendien is het een beproeving voor met name jonge dieren om een traumatische vlucht te moeten ondergaan. Met ook de kans dat ze ziek worden van de eerste de beste bacterie die ze meteen oplopen als ze in het buitenland aankomen.

3. Wil je toch een hond of kat meenemen naar huis?

• ​Check eerst of het land waar je verblijft tot de EU behoort. Dieren importeren vanuit landen buiten de EU is vrijwel onmogelijk. Je hebt dan te maken met een extra bloedproef om te bepalen of de rabies-vaccinatie is aangeslagen en die kan pas na 3 maanden na die vaccinatie worden afgenomen.
• Een Europees dierenpaspoort is nodig waarin door een dierenarts is aangegeven dat alle vaccinaties zijn gegeven, vooral tegen hondsdolheid (rabiës), dit is verplicht anders mag het dier het land niet uit.
• Neem lokaal direct contact op met de vliegtuigmaatschappij of hostess om te vragen of een dier mee genomen kan worden. Veel vliegtuigmaatschappijen bieden hier geen mogelijkheden voor.
• Bij de diverse vliegtuigmaatschappijen verschillen de regels voor het meenemen van een hond of kat in de cabine, sommigen hanteren een regel van max. 5 kg inclusief reistas/reisbench, sommigen 8 kg inclusief reistas/reisbench. Ook kan er maar een beperkt aantal dieren in de cabine mee. Anders wordt het het bagageruim, waar een speciaal gedeelte is, waar ook de temperatuur en luchtdruk goed geregeld wordt.
• Het dier moet vervoerd worden in een speciale reistas/reisbench voor dieren als het in de cabine meegaat en voor in het ruim is een harde stevige goedgekeurde  bench nodig, die groot genoeg is zodat dieren kunnen staan en kunnen omdraaien. Vraag hierom aan de luchtvaartmaatschappij. Dieren mogen in geen geval mee in tassen of los in de handbagage in de cabine.
• Advies: geef dieren NOOIT een kalmeringsmiddel omdat de dieren in de cabine en in het ruim zich aan de omgeving moeten kunnen aanpassen en de vliegtuigmaatschappijen gesedeerde dieren zelfs kunnen weigeren.
• Check goed wat de actuele bepalingen zijn van de overheid voor het importeren van gezelschapsdieren.

Kijk hier voor meer informatie

4. Wil je een ketting-hond redden?
In de meeste landen in Zuid- en Oost-Europa moeten veel honden helaas hun leven slijten aan een ketting. Het is een oude traditie dat honden vaak als waakhond worden gebruikt om velden, bouwplaatsen, etc. hierdoor te bewaken. Vele dierenliefhebbers zijn geschokt bij de aanblik van zo’n kettinghond die ondervoed, smerig en bang is, je wilt het meteen redden. Daarmee loop je echter wel een risico. Het bevrijden van een kettinghond van een eigenaar wordt gezien als diefstal en kan worden bestraft. Daarentegen is het houden van een kettinghond zonder de juiste verzorging ook strafbaar. Een hond moet voldoende bewegingsruimte hebben, toegang hebben tot schoon water en eten en een hondenhok hebben om in te kunnen schuilen.

Wat dan wel te doen?

• Maak foto’s, ook van de omgeving, noteer plaats en tijd.
• Neemt altijd contact op met de dichtstbijzijnde dierenwelzijnorganisatie.
• Ga naar het lokale politiebureau om aangifte te doen. In de meeste landen kunnen de autoriteiten de eigenaar van de hond dwingen om voor de hond te zorgen die overeenkomt met de regels van dierenwelzijn. De eigenaar krijgt een waarschuwing en als bij controle blijkt dat de eigenaar niet heeft voldaan aan de eisen kan hij een hoge boete of zelfs een gevangenisstraf krijgen.

De politie kan bovendien het dier dan in beslag nemen en overhandigen aan dierenwelzijnorganisaties. Het is dus altijd goed om in dergelijk ernstige gevallen aangifte te doen.

NOG 3 TIPS…
De laatste tijd is er gelukkig een verandering gaande op het gebied van dierenwelzijn in diverse (EU)landen en dat komt vooral omdat de toeristen kenbaar maken wat ze van de situatie vinden.

Tip 1:  Zoek voordat je vertrekt al even op internet de locale dierenorganisaties en asielen op, waar je naar toe gaat. Proberen te checken of ze echt diervriendelijk aangeschreven staan.

Tip 2: Vraag op de bestemminjg zelf, ook even om advies bij de eventuele hostess of bij de locale VVV.  Zij weten welke organisaties wel of niet als goed bekend staan.

Tip 3:  Koop bij de locale supermarkt een paar grote zakken met dierenvoer en breng het naar het locale asiel. Geef het meteen aan de dieren. Dat voorkomt eventueel doorverkopen.

Wij wensen iedereen die op vakantie gaat een fijne tijd toe en alvast bedankt voor de zorg, aandacht en donaties voor de locale zwerfdieren!