Noodhulp ZOA goed op gang in Oekraïne

De nood in Oekraïne is zo groot dat ZOA een team heeft gevestigd in Oezjhorod, in het zuidwesten van Oekraïne. Ruim twee maanden na de Russische inval zijn circa 4 miljoen Oekraïners gevlucht naar de buurlanden en 6,5 miljoen mensen zijn ontheemd, op de vlucht in eigen land. ZOA verleent noodhulp en verzorgt cashdistributies.

Cashdistributies. Wat houdt deze nieuwe vorm van hulpverlenen in? Ontheemde Oekraïners krijgen daarbij maandelijks een bedrag, digitaal of contant, wat ze kunnen ophalen bij een van de 12.500 distributiepunten in Oekraïne. Zo kunnen ze zelf aanschaffen wat ze het hardst nodig hebben, bijvoorbeeld een paar schoenen of medicijnen. Ook beweegt deze hulpverlening mee: wie bijvoorbeeld van Mariepol eerst naar Kiev en vervolgens verder naar het westen vlucht, kan toch hulp blijven ontvangen, omdat er verschillende ophaalpunten zijn.

Om deze distributies te kunnen doen, werkt ZOA met het Red Rose system, een innovatief en betrouwbaar systeem. Dat werkt op basis van identiteitsbewijzen. Hiermee is meteen voor alle verschillende hulporganisaties duidelijk wie welke hulp heeft ontvangen. Zo zorgen we dat iedereen een eerlijke kans heeft op hulp. We richten ons daarbij op de meest kwetsbaren, zoals alleenstaande moeders, ouderen en gezinnen met meer dan drie kinderen.

Inmiddels duurt de oorlog in Oekraïne meer dan twee maanden. Al snel was het noodhulpteam van ZOA ter plaatse. Noodhulpteamlid Kees-Jan Hooglander vertelt: “In de eerste fase is de nood vaak het hoogst. Dan heb je een relatief klein en wendbaar team nodig om snel te kunnen handelen. Het was al snel duidelijk dat de behoeften divers waren. Het ene gezin heeft bijvoorbeeld medicijnen nodig terwijl een ander gezin juist geen voedsel heeft. Daarnaast zien we dat tot nu toe in dit gebied de winkels nog open zijn, omdat het nog relatief veilig is op straat. Daarom besloten we vrij snel te gaan werken met cashdistributies. Het is een snelle en effectieve manier om hulp te verlenen en zo kunnen we tevens de lokale economie in stand houden.” Hierbij helpt dat ZOA jarenlange ervaring heeft met cashdistributies, bijvoorbeeld onder vluchtelingen in Colombia.

ZOA werkt vanuit Oezjhorod, in het westen van Oekraïne, waar veel ontheemden naartoe zijn gevlucht. Niet alleen de praktische nood is groot, ook mentaal zitten Oekraïners er helemaal doorheen. Kees-Jan Hooglander: “Met volop huilbuien, schrijnende verhalen over vrienden en familie die ze verloren zijn. Ik sprak zelfs een vrouw, die geen mens had die haar wilde helpen. Of kinderen die wees geworden waren en door hun oma worden opgevangen. Al met al voelt het, nog steeds, heel onwerkelijk dat dit bij ‘onze buren’ in Europa plaatsvindt.”